Dəvəquşu effekti
Dəvəquşular təhlükə hiss etdikdə başlarını quma basdırır və güman edirlər ki, bu cür kifayət qədər vaxt keçirsələr, təhlükə keçəcək. Fərdlər həm də xoşagəlməz məlumat və ya onlara meydan oxuyan məlumatlarla qarşılaşdıqda bu məlumat və simptomlar mövcud deyilmiş kimi davranırlar. Buna dəvəquşu effekti deyilir.
Bəzi insanlar özlərinə inamını qorumaq üçün mənfi məlumatlardan qaça bilərlər. Özləri üçün yaratdıqları obrazı məhv edəcək xoşagəlməz məlumatları görmək istəmirlər.
Xoşagəlməz məlumat beyin üçün paradoks yaradır. Rasional olaraq bildiklərimizlə emosional cəhətdən ağrılı olanlar arasındakı ziddiyyət, faydalı ola biləcək məlumatlardan uzaqlaşmamıza səbəb olur.
Carnegie Mellon Universitetinin davranış iqtisadçısı Corc Loewenstein bu fenomeni təsvir etmək üçün "dəvəquşu effekti" ifadəsini istifadə etdi.
2002-ci ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel Memorial Mükafatına layiq görülən Daniel Kahneman "Düşünmək, Sürətli və Yavaş" kitabında yazırdı: "Həyatda qarşılaşdığımız seçimlər mürəkkəbdir: itirmək riski və qazanmaq imkanı. Və biz qərar verməliyik. Bu qumarı qəbul edib-etməmək. Əksər insanlar üçün 100 dollar itirmək qorxusu 150 dollar qazanmaq ümidindən daha güclüdür”.
Kahnemanın araşdırması belə bir nəticə çıxardı: İtkilər qazancdan daha böyük görünür və insanlar itkilərdən qaçmağa meyllidirlər.
Nəticədə dəvəquşu təsiri; onlara məhəl qoymamaqla gələcəkdə problemlərin daha da mürəkkəbləşməsinə səbəb olur, həmçinin əks əlaqə dövrəsinin insanın potensialını üzə çıxarmasına mane olur.
Xülasə:
· Dəvəquşular təhlükə hiss etdikdə başlarını quma basdırırlar. Dəvəquşu effekti adlanan bu koqnitiv meyl fərdi davranışa birbaşa təsir göstərir.
· Fərdlər xoşagəlməz, arzuolunmaz və ya güclü mənfi emosional reaksiya doğuran məlumatlardan qaçmağa meyllidirlər.
· Məlumatdan qaçmaq, qərarları gecikdirmək və ya narahatedici vəziyyətləri təxirə salmaq sonradan daha pis nəticələrə səbəb olur.
· Bu qərəzliyi aradan qaldırmaq üçün beyninizin xoşagəlməz məlumatlara müqavimət göstərən və qorxan həyəcan sistemini söndürmək üçün kiçik addımlar atmaq düzgün strategiya ola bilər.
· Başqa bir strategiya, davamlı suallar verməklə davranışı sorğulamaqdır.
· Nəhayət, bu narahatlığı qəbul etmək üçün iradənin gücləndirilməsi, məqsədlərə çatmaqda və gələcəyin bu məqsədlərə uyğun formalaşdırılmasında uzun bir yol getməyə kömək edəcəkdir. Mənfi məlumat, hiss və düşüncə qorxusu olmayanda ondan xilas olmaq mümkün olmayacaq.
Mənbə: Tomorrow
Hazırladı: Edumap.az Təhsil Portalı
BİZİ SOSİAL ŞƏBƏKƏLƏRDƏ İZLƏYİN:
FACEBOOK: Edumap.az
TELEGRAM:Edumap.az – Vakansiyalar, Təcrübələr, Təqaüdlər Seminarlar, Təlimlər Müsabiqələr və s.
İNSTAGRAM:@edumap.az
Tik-tok:edumap.az
Heçbir Rəy Yoxdur