Violette Mentorluq Proqramı: Gənc Qızların Həyatını Dəyişən Sosial Təşəbbüs

Müsahibə: Aytac Əhmədova, Violette Mentorluq proqramının təsisçisi

Sual: Sosial sahibkarlıq son illərdə böyük diqqət cəlb edib. Sizin fikrinizcə, sosial sahibkarlıq ənənəvi biznes modellərindən nə ilə fərqlənir?
Cavab: Sosial sahibkarlıq, yenilik və məqsədin kəsişdiyi yerdir. Ənənəvi bizneslər əsasən mənfəətə fokuslanırsa, sosial sahibkarlar cəmiyyətin problemlərini həll etmək üçün biznes prinsiplərindən istifadə edirlər. Əsas məqsəd yalnız maliyyə uğuru deyil, həm də ölçülə bilən sosial təsir yaratmaqdır. Sosial sahibkarlığın fərqi onun davamlılıqda, həm biznesdə, həm də xidmət etdiyi cəmiyyətlərdə olmasıdır. Sosial sahibkarlar, təhsil, səhiyyə və ya iqtisadi inklüzivlik kimi sistemdəki boşluqları müəyyən edərək bu boşluqları doldurmaq üçün innovativ və bəzən miqyaslana bilən həllər yaradırlar.

Sual: Sosial sahibkarlığı inkişaf etdirməkdə təhsil hansı rol oynayır?
Cavab: Təhsil sosial sahibkarlığın təməl daşlarındandır deyərdim. İnsanlara yenilik etmək və dəyişiklik yaratmaq üçün lazım olan bilik, tənqidi düşüncə və vasitələr təqdim edir. Biznes bacarıqlarının əsaslarına əlavə olaraq, təhsil empatiya və məqsəd yaratmalıdır. Gənc nəsil yalnız “Necə mənfəət əldə edə bilərəm?” sualını verməməli, həm də “Necə fayda verə bilərəm?” sualını soruşmalıdır. Bu yanaşma, dəyişiklik yarada bilən bir nəsil yetişdirməyin vacibliyini göstərir. Bacarıq inkişaf etdirmə ilə yanaşı, mentorluq, icma layihələri və ya startap inkubatorları kimi proqramlar gəncləri real problemlərlə tanış edir. Mənim üçün, məqsəd əsaslı düşüncə tərzinin təşviq edilməsi, strategiya və liderlik tədrisindən də vacibdir.

Sual: Sosial sahibkarlar doğru problemi necə tapmalıdırlar?
Cavab: Əvvəlcə sizi emosional və intellektual olaraq hərəkətə keçirən məsələlərə diqqət yetirin. Özünüzün və ya cəmiyyətinizin yaşadığı problemlərə nəzər salın. Sosial sahibkarlıq, “Bu gerçəyi necə dəyişdirə bilərəm?” sualını soruşmağa başladığınız anda başlayır. Həmçinin, bu problemi təsdiqləmək üçün həmin problemlə üzləşən insanlarla əlaqə qurmaq çox vacibdir. Böyük həllər, cəmiyyətlə birgə yaradıldığı zaman daha uğurlu olur, özümüzün ən yaxşı bildiyimizi düşünmək əvəzinə onlardan öyrənmək lazımdır.

Sual: Sosial sahibkarlığın həqiqətən necə dəyişiklik gətirə biləcəyinə dair bir misal paylaşa bilərsinizmi?
Cavab: Əlbəttə. Öz təcrübəmə əsasən Violette Mentorluq Programından danışa bilərəm. Bu, akademik və karyera imkanlarına çıxışı məhdud, aztəminatlı ailələrdən olan gənc qızları dəstəkləmək üçün 2023-cü ilin aprel ayında başlatdığım bir təşəbbüsdür. Proqramın başlamasından əvvəl bir çox qız bu cür problemlərlə üzləşirdi, təhsil resurslarına çıxışları çox məhdud idi və bəziləri erkən nikaha daxil olma təhlükəsi ilə üzləşirdi. Onların fərdi mentorlarla, Georgetown kimi qabaqcıl universitetlərin məzunları ilə birgə qurduğumuz təlim proqramları ilə məqsədlərini tapmaqlarına dəstək olaraq həyatlarını dəyişdirdik. Mən qürur hissi ilə deyə bilərəm ki, 1 il yarım öncə sadəcə 10-15 nəfərlə başlayan icmamız bu gün 100-dən çox aktiv üzvə sahibdir və bu il ərzində minlərlə insana ödənişsiz vebinar və məzunlarımızla fayda verə bilmişik.
Bu, sosial sahibkarlığın necə qalıcı və dərin təsir yarada biləcəyinin real bir nümunəsidir. Sosial sahibkarlar, sadəcə insanların qarşılaşdığı çətinlikləri aradan qaldırmaqla kifayətlənmirlər, həm də onları özləri də dəyişiklik yaratmağa ilhamlandırırlar.

Sual: Sosial sahibkar olmaq istəyənlərə hansı məsləhətləri verərdiniz?
Cavab: İlk növbədə, özünüzü məqsədə bağlayın. Sosial sahibkarlıq çox zaman davamlılıq tələb edən bir yoldur, xüsusilə resursların məhdud olduğu və ya çətinliklərin yarandığı hallarda. İkinci olaraq, kiçik başlayın amma böyük düşünün. Fikirlərinizi kiçik bir icmada sınayın, onları təkmilləşdirmək üçün geribildirimlər alın, sonra isə genişləndirməyə başlayın. Üçüncü olaraq, güclü şəbəkələr qurun—mentorlar, tərəfdaşlar və əməkdaşlar təsirinizi artıracaq və qarşısını ala bilmədiyiniz qapıları açacaq. Sonda, unutmayın ki, uğur yalnız miqyasla ölçülmür; bir insana belə kömək etmək böyük dəyişikliklərə səbəb ola bilər.

Sual: Sosial sahibkarlığın gələcəyini necə görürsünüz?
Cavab: Gələcək çox ümidvericidir, xüsusilə gənc nəslin öncülük etdiyi dövrdə. Biz daha çox insanın qlobal problemləri həll etmək üçün texnologiya, yaradıcılıq və əməkdaşlıqdan istifadə etdiyini görürük. Sosial sahibkarlıq təhsil boşluqları, iqlim dəyişikliyi və zehni sağlamlıq kimi məsələləri həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə həll etməkdə mühüm rol oynayacaq. Məqsədli təşəbbüslər göstərir ki, mənfəət və təsir bir-birini istisna etmir—bunlar bir yerdə mövcud ola və birgə uğur əldə edilə bilər.